Gra edukacyjna to gra, której zasady opracowano w taki sposób, że jej elementy służą poprawie umiejętności lub poszerzeniu zasobów wiedzy graczy. Poza walorami czysto rozrywkowymi, gra taka stymuluje rozwój graczy w określonych kierunkach i obszarach. Gry edukacyjne są popularnym narzędziem dydaktycznym, cenionym za skuteczność, osiąganą dzięki zwiększeniu atrakcyjności procesu dydaktycznego. Mimo że ich podstawowym celem jest edukacja, stanowią formę rozrywki, co niesie dodatkową wartość poznawczą – aktywizacja układu limbicznego, związanego między innymi wywoływaniem pozytywnych emocji (odczuwaniem przyjemności; zob. hedonizm), pobudza mózg do pracy i rozwoju. Jest to naturalny dla człowieka mechanizm przetrwania i przystosowania: przyjemność uczy nas odróżniać to, co dla nas dobre i korzystne (stymuluje procesy uczenia się).
Niemal każda gra zawiera elementy edukacyjne, jednak w grach edukacyjnych nauka i trening należą do głównych celów, a nie są tylko wartościami dodanymi. Gry edukacyjne tym różnią się od innych, że zostały opracowane przede wszystkim w celu nauczania i stymulowania rozwoju, a rozrywka jest tu formą przekazu wiedzy i narzędziem do poprawy umiejętności.
Rodzaje gier edukacyjnych
1. Gry treningowe: gry, w których cel edukacyjny realizowany jest poprzez skłonienie graczy do wykonywania określonych czynności, a przez to trenowanie związanych z nimi umiejętności. Do takich gier można zaliczyć między innymi:
gry umysłowe – stymulują mózg poprawiając kondycję umysłową, np. pamięć, koncentrację, spostrzegawczość, kojarzenie, kreatywność, wyobraźnię. Do gier umysłowych zaliczamy głównie gry logiczne i matematyczne. Gry umysłowe zarówno umożliwiają rozwój uczącym się umiejętności dzieciom, jak i pozwalają długo zachować dobrą kondycję umysłową osobom pracującym i starszym. Do najpopularniejszych należą między innymi szachy, warcaby i Scrabble,
zabawy sportowe – służą poprawie kondycji, refleksu i umiejętności fizycznych, a nie są tradycyjnymi dyscyplinami sportowymi, np. gra w dwa ognie, skakanka lub berek.
2. Gry informacyjne: gry, w których cel edukacyjny realizowany jest poprzez postawienie graczom wymogu posiadania określonych informacji, wiedzy. W przypadku ich braku gracz ma zwykle możliwość uzyskać takie informacje w trakcie gry (np. poznać prawidłową odpowiedź na pytanie, jeśli jej nie znał) i przez to zwiększyć swoją wiedzę.
Gry edukacyjne wprowadzają naukę jako swoją główną mechanikę, konieczną do ukończenia danej gry. Przykładem takiej gry jest 7 Billion Humans, która polega na tworzeniu algorytmów. Celem gry jest tak zaprogramować małych ludzi aby wykonały swoje zadanie w jak najmniejszą ilość ruchów i najkrótszym czasie. Przy pomocy takich gier człowiek uczy się myśleć w taki sposób aby poradzić sobie z algorytmami a to prowadzi do zrozumienia jak działa programowanie.
