Pożyczka gotówkowa to umowa, na podstawie której pożyczkodawca udostępnia na określony czas pożyczkobiorcy określoną sumę środków pieniężnych, zaś pożyczkobiorca zobowiązuje się w umówionym terminie zwrócić pożyczoną sumę środków pieniężnych, oraz wynagrodzenie (opłatę, odsetki) dla pożyczkodawcy z tytułu ich udostępnienia.
Umowa o pożyczkę gotówkową powinna być zawarta w formie pisemnej, o ile przepisy prawa nie stanowią inaczej. Od 8 września 2016 r. art. 720 par. 2 k.c. stanowi, że umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej. Umowa pożyczki na niższą kwotę może przyjąć formę ustną. Treść takiej umowy została przez ustawodawcę określona w Rozdziale 3 ustawy o kredycie konsumenckim. w celu zapewnienia jak najwyższego stopnia ochrony prawnej konsumentowi jako podmiotowi nieprofesjonalnemu.
Pożyczki mogą udzielić wszystkie podmioty mające zdolność do czynności prawnych, zarówno osoby fizyczne, osoby prawne, jak i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Odróżnia je to od kredytu, którego zgodnie z prawem udzielić mogą wyłącznie banki. Każda umowa, także i ta dotycząca pożyczki, musi jasno określać strony umowy, czyli zaznaczyć kto bierze udział w danej transakcji i jaką rolę pełni. Aby pożyczka taka mogła dojść do skutku – zgodnie z przepisami ustawy o kredycie konsumenckim przed zawarciem umowy instytucja pożyczająca środki ma obowiązek dokonania oceny ryzyka kredytowego.
Pożyczka udzielania przez instytucję finansową nie musi określać celu, na jaki jest przeznaczona – w niektórych przypadkach taki charakter pożyczki stanowi element kampanii marketingowej mającej zwrócić uwagę konsumentów na daną ofertę. Zazwyczaj jednak cel pożyczki jest w umowie precyzyjnie określony.
Istotna jest również informacja o rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania oraz całkowitej kwocie do zapłaty, która powinna być ustalona w dniu zawarcia umowy wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia. Opłaty nie mogą przekroczyć maksymalnych poza odsetkowych kosztów kredytu.
